2010/03/04

Lurrikarak

Azken hilabete hauetan Amerikan lurrikarak nahiko bortitzak izan dira, Haitikoak eta Txilekoak hain zuzen ere.

Kutxaespaziokoek zientzia-dibulgazioko dokumentu bat argitaratu zuten eta ideiak garrantzitsuenetarikoak honako hauek dira:

Lurrikara gertatzen denean uhin sismikoak sismografoetan jasotzen dira.
Bi uhin sismiko mota daude:
  • P uhinak edo primarioak , sismografoek jasotzen dituzten lehenengoak dira (7,15-14 km/s bitarteko abiadura lortzen dute).Epizentrotik luzetara hedatzen dira, baina uhin hauek ez dute lurra altxatzen baizik eta konprimitu eta hedatu egiten dute (malgukia konprimitu egingo bagenu bezala)
  • S uhinak edo sekundarioak, zeharka zabaltzen direnak dira (4-7,5km/s bitarteko abiadura lortzen dute).Hauei esker lurra goruntz eta beheruntz mugitzen da alfonbra astindu bagenu bezala.

Anplitudea: uhinek lortzen duten luzerarik handiena,A

Ritcher eskala: Balioa lortzeko ondoko ekuazioa erabili behar da:

A: sismografoan S uhinak lortzen duen anplitudea mm-tan neurtuta
M: lurrikararen neurria.Horrela lurrikarak desberdinak konpara ditzakegu.
Lurrikaran lortzen den energia ikaragarria da.Ondoko taulan agertzen da Richteren magnitudea/energia hori erabili ordez TNT(dinamita) erabiltzean lortuko genukeen leherketa , beraz TNT baliokidetasuna/ Ondorioak


Energia esponentzialki handiagotuz doa , beraz energia hauek konparatu ahal izateko logaritmoak beharko ditugu eta horregatik Richteren ekuazioan logaritmoak agertzen dira. Zenbaki batetik bestera oso alde handia dagoenean logaritmoak erabili beharko ditugu. Adibidez, lurrikarak konparatu ahal izateko edo distantzia astronomikoetan.


No hay comentarios:

Publicar un comentario